IDEA Clinic
Related Articles
Kişinin yaşam kalitesi etkili olan hastalıklardan biriside hemoroittir. Hemoroid Anal bölgede meydana gelen bir hastalıktır. Halk arasında daha sık basur olarak anılmaktadır.
Basur ( Hemoroid) Nedir?
Hemoroid hastalığı yapısal olarak varis hastalığı ile oldukça benzerdir. Varis hastalığından bacaklara uygulanan basınç yüzünden bacaklarda bulunan damarlar yapısal olarak genişler ve varisler oluşur. Hemoroitte ise makat bölgesine basınç uygulanması anal kanal içerisinde bulunan damarların genişleyerek anüs dışına sarkmasına neden olmaktadır. Sarkan bu yapılara ise hemoroid memesi ismi verilir. Bu memelerin oluşumu bölgeye göre hastalık iç ve dış hemoroid olarak 2 gruba ayrılır.
Hemoroid Türleri Nelerdir?
Dış Hemoroid
Hemoroid memeleri anüs çevresinde gelişir. Nadir görülen bir türdür. İç hemoroid daha sık görülür. Genellikle şikayete neden olmazlar. Ancak anüs kenarında bir şişlik estetik olarak rahatsız edici olduğu için hastalar tedavi olmak ister. Ayrıca görsel olarak da rahatsız edici olabilirler.
İç Hemoroid
Anüsün içerisinde gelişir. Anüs içinde bulunan damarların şişmesi şeklinde oluşur. İlk aşamalarda memeler makatın içerisinde iken zamanla makatın dışına çıkar. Pakelerin anüs dışına çıkışı hastada şiddetli ağrıya neden olabilir. Bunun nedeni ise hassas yapıda olan hemoroid memelerinin makat kasları tarafından sıkıştırılmasıdır. Bu tür sıkışmaların olduğu hemoroidler tromboze olarak gruplandırılır. Ve hastanın hayat kalitesini en çok etkileyen türdür.
İç Hemoroid Dereceleri
İç hemoroitte damarlar anal kanal içerisinden dışarıya sarkar. Derecelendirme sarkan pakelerin( memecikleri) gösterdiği reaksiyona göre yapılır.
1.Derece: Bu derece hastalığın başlangıç aşamasıdır. Hemoroid memecikleri anal kanal içerisinde oluşmaya başlar. Durumun bu aşamada hasta tarafından fark edilmesi pek mümkün değildir. Ancak bazı hastalarda ağrısız kanama şikayeti olmaktadır. Hasta ancak kanama şikayeti ile doktora başvurursa doktor anoskop muayenesi ile 1. Derecede olan bir hemoroidi tespit edebilir.
2.Derece: Bu aşamada oluşan memecikler tuvalet ihtiyacı giderilirken makattan dışarı çıkar ve sonra kendiliğinden makat içerisinde döner. Bu aşamada da ağrısız kanama ve kaşıntı şikayetleri görülebilir.
3.Derece: Bu aşamada dışkılama esnasında makattan çıkan memecikler kendiliğinden makat içerisine dönemezler. Makat içerisine dönebilmeleri için müdahale gerekir. Bu nedenle hastanın memecikleri eli ile içeri doğru itmesi gerekir. Bu aşamada memecikleri sarkmasına bağlı olarak ağrı şikayeti görülebilir.
4.Derece: Hastalığın son ve en ileri evresidir. Bu evrede makat dışına çıkan hemoroidler sürekli olarak makat dışında kalır. Ve makat kasları tarafından sıkıştırılır. Bu durum hastanın yaşam kalitesini etkileyecek düzeyde ağrı yaşanmasına neden olabilir.
Hemoroid Neden Olur?
Hemoroid dünyada milyonlarca insanı etkileyen bir hastalıktır. ABD’de hemoroidgörülme sıklığının, nüfusun% 4,4’üne tekabül eden yılda 10 milyon gibi bi rakam olduğu tespit edilmiştir. [1] Bu nedenle hemoroide neden olan durumların bilinmesi hastalıktan korunma açısından önemlidir.
Hemoroide zemin hazırlayan durumlar makat bölgesine baskı uygulayan durumlardır. Bunların başında kabızlık gelmektedir. Ek olarak hamilelik, aşırı kilolu olmak, sürekli ağır kaldırmak, yaşlılık gibi sebeplerde yer almaktadır.
Kabızlık
Hemoroid dahil pek çok makat hastalığının ortaya çıkmasının başlıca nedeni kabızlıktır. Kabızlık zorlu dışkılama anlamına gelmektedir. Yani aşırı ıkınma. Aşırı ıkınma makat bölgesine uygulanan baskı ve basıncın artmasına neden olarak anal bölge damarlarının genişlemesine neden olabilir. Özellikle kronik kabızlık sorunun yaşayan hastalarla hemoroid sorunu kaçınılmaz olabilir.
Gebelik
Gebelikte anne vücudunda bulunan kan miktarında artış görülür. Yani damarlarda dolaşan kan miktarının daha fazla olduğu söylenebilir. Bu durumda damarlara uygulanan baskının artmasına neden olur. Ek olarak bebeğin büyümeye başlaması ile iç karna uygulanan baskı da artar. Bu durumlarda gebe kadınlarda hemoroid görülme riskini arttırır.
Ağırlık Kaldırmak
Ağırlık kaldırmakta kan basınının artmasına ve dolaylı olarak makat bölgesine uygulanan baskının artmasına neden olmaktadır. Bölgede baskının artması da basur sorununa uygun zemin hazırlanmasına neden olmaktadır.
Aşırı Kilolu Olmak
Aşırı kilolu olmak tıpkı ağırlık kadırmak gibi anal bölgeye uygulanan basıncın artmasına ve hemoroid oluşmasına neden olur. Yapılan araştırmalar aşırı kilolu yani vücut kitle indeksi yüksek olan bireylerde normal bireylere göre hemoroid görülme riskinin 3 kat daha fazla olduğunu tespit etmiştir. [2]
İleri Yaş
Yaş ilerlemesi ile birlikte bağırsak hareketlerinde yavaşlama görülür. Buna bağlı olarak sıklıkla kabızlık sorunu yaşanır. Kabızlık sorunun sık yaşanması ise hemoroid hastalığının oluşması için en temel sebeptir. Ayrıca yaşın ilerlemesi ile dokularda ve kaslarda zayıflama görülür. Bu durumda riski arttırır. Yapılan araştırmalar hastalığın en çok 45 60 yaş arasında görüldüğünü ve 20 yaşından önce hemoroid sorunu görülmediğini tespit etmiştir. [3]
Hemoroidden Korunma Yolları
Hemoroid hastalığından korunmak için ilk olarak beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu sayede kabızlık sorunu önlenebilir. Böylece basur hastalığından da korunmuş olunur.
Kabzılıktan korunmak için beyaz unlu yapılmış ürünler yerine kepek veya tam buğday unundan yapılmış ürünlerin tercih edilmesi gerekir. Ayrıca meyve ve sebzeler gibi lif oranı yüksek olan gıdaların tüketimi de arttırılmalıdır. Bu sayede dışkılama daha kolay bir şekilde yapılabilir. Ayrıca tuvalet ihtiyacının ertelenmesi de dışkının bekleyerek sertleşmesine ve buna bağlı olarak zorlu dışkılamaya neden olmaktadır. Bu nedenle dışkılama ihtiyacının ertelenmemesi gerekmektedir.
Ayrıca aşırı baharatlı ve acı gıdalarda hemoroid oluşumunu tetiklediği için bu tür gıdalardan da kaçınmak gerekmektedir.
Beslenme alışkanlıklarının yanı sıra gündelik hayattaki hareket miktarının arttırılması da önlem almak açısından faydalı olacaktır. Hareket miktarının arttırılması bağırsak hareketlerini olumlu etkileyip kilonun kontrol altında tutulmasını sağlar. Bu sayede kabızlık ve fazla kilodan dolayı ortaya çıkan risk en aza indirilmiş olur.
Hemoroid Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hemoroidlerin tedavisi için 3 teknik kullanılmaktadır. Hangi teknik veya tekniklerin kullanılacağı hemoroidn tür ve derecesine göre belirlenmektedir. Güncel olarak kullanılan teknikler; lazer, RBL( lastikle boğma) ve THD ( atardamarın kapatılması) uygulamalarıdır.
Lazer Hemoroid Tedavisi
Lazer cihazı sayesinde herhangi bir kesi yapılmadan 1 ve 2. dereceli hemoroidler ışın ile tedavi edilebilmektedir. Lazer cihazı ile oluşmuş memecikler tahrip edilerek yok edilir. Tedavi 10 dakika kadar kısa bir sürede tamamlanabilir. Hasta aynı gün içerisinde işine/hayatına dönebilir.
RBL ( Rubber Band Ligations-Lastikle Boğma)
Lazer tedavisinin yetersiz olduğu durumlarda RBL yani lastikle boğma tekniği uygulanır. Lastikle boğma tekniğinde bir cihaz yardımı ile memeciğin baş kısmına bir lastik yerleştirilir. Bu sayede memeciğin beslenmesi engellenir. Beslenemeyen memecik ise zamanla küçülerek yok olur.
THD ( Atar damarın bağlanması)
Hastalığın her evresinde uygulanır. Lazer ve RBL yöntemi son evrede olan
basurlar için yetersiz kalmaktadır. Bu tür vakıalarda THD tekniği uygulanır.
THD ameliyatı lokal anestezi ile uygulanır. Bu teknikte cihaz yardımı ile
anüsten girilerek memeciği besleyen atardamar bağlanır. Bu sayede tıpkı
lastikle boğma tekniğinde olduğu gibi memecik zaman içerisinde küçülerek
kaybolur.
[1] Sun, Z., & Migaly, J. (2016). Review of hemorrhoid disease: presentation and management. Clinics in colon and rectal surgery, 29(01), 022-029. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4755769/
[2] Riss, S., Weiser, F. A., Schwameis, K., Riss, T., Mittlböck, M., Steiner, G., & Stift, A. (2012). The prevalence of hemorrhoids in adults. International journal of colorectal disease, 27(2), 215-220. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21932016
[3] Lohsiriwat, V. (2012). Hemorrhoids: from basic pathophysiology to clinical management. World journal of gastroenterology: WJG, 18(17), 2009. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3342598/
