Yağ Bezesi (Lipom) Nedir?
Kafa derisi hariç vücudumuzun her yerinde bulunan bilen yağ dokularınan oluşan ağrısız şişliklere yağ bezesi (Lipom) ismi verilmektedir. Lipomları iyi huylu tümörler olarak da tanımlayabiliriz.
Lipomlar yağ dokularıdır. Cilt altında bulunur. Hareket ettirilebilen, yumuşak yapılı bir dokusu vardır. Hareket ettirilebilir olmasının sebebi kendini saran bir kapsülle çevrili olmasıdır. Üzerine basıldığı zaman hareket ederler ancak ezilme ve çökme olmaz.
Bazı lipomlar mercimek kadardır. Bazıları ise portakal kadar. Bir kısım lipomlar büyüme eğilimindedir. Bir kısmı ise zamanla büyümez. Aynı boyutta kalır.
Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?
Yağ dokularının cilt altında toplanmasına neden olan faktörler kesin olarak bilinmemektedir. Ancak uzmanlar genetik faktörlere bağlı olarak oluşabileceğini ya da travmaya bağlı olarak ortaya çıkabileceğini düşünmektedir.
Aşırı alkol tüketimi ve obeziteninde lipomlarla neden olduğuna yönelik bilimsel çalışmalar bulunmaktadır.
Lipom Nerede Görülür?
En sık boyun, omuz ve sırt bölgelerinde görülür. Tek tek ya da birden fazla olacak şekilde bulunabilirler. Tekli olanlar lipoma, çoklu olanlar ise lipomatoz olarak adlandırılır.
Toplumun yaklaşık olarak %1inde lipomlar bulunduğu yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. Ancak birçok hastanın önemsiz bulup doktora başvurmamasından dolayı oranın %1den daha çok olduğu tahmin edilmektedir.(1)
(1) Charifa, A., & Badri, T. (2018). Lipomas, pathology. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482343/
Lipomlar Ağrı Yapar Mı?
Yapısal olarak ağrıya neden olan bir rahatsızlık değildir. Ancak sinir uçlarının bulunduğu bir alanda ortaya çıkmışsa ağrıya neden olabilir. Ayrıca büyüme eğiliminde olanlar konumundan dolayı büyüdükçe rahatsızlığa neden olabilirler.
Kimlerde Olur?
Lipomlar her iki cinsiyette de sıklıkla görülebilirler. 20-40 yaş arası bireylerde daha sık görüldüğü düşünülmektedir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis için uzman doktorun yapacağı muayene çoğunlukla yeterli olmaktadır. Bu noktada hastaların dinlenmesi de önemlidir. Lipomlar yapısal olarak zararsız ve ağrısızdır. Ancak hasta da ağrı şikayeti varsa ek tetkik ve araştırmaya ihtiyaç duyulabilir.
Ağrılı lipomlarda biyopsi alınarak kanserleşme olup olmadığı kesin olarak anlaşılabilir. Yağ bezelerinin kanserleşme riski olan türüne liposarkam ismi verilmektedir.
Liposarkomlar nadir görülen bir türdür. Görülme sıklığının araitırıldığı bir çalışmada görülme oranının %0.5 olduğu tespit edilmiştir. (2)
(2) Zafar, R., & Wheeler, Y. (2019). Cancer, Liposarcoma. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538265/
Lipom teşhisi ve tedavisi genel cerrahi uzmanları ve dermatologlar tarafından yapılabilir. Yağ bezelerinden kurtulmak isteyen hastaların bu branşlara başvurmaları doğru olacaktır.
Yağ Bezesi Tedavi Edilmeli Midir?
Genel olarak zararsız yağ dokularıdır. KAnserleşme riski bulunmayan durumlarda alınması sağlık açısından şart değildir. Ancak estetik açıdan rahatsız edici olanların alınmasında da herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Özellikle büyüme eğiliminde olanların ve fiziksel, görsel olarak rahatsızlığa neden olanların alınması tavsiye edilmektedir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Lipomlar vücuttan kesi yapılarak yani ameliyatla alınmaktadır. Ancak ameliyat korkulacak bir operasyon değil küçül çaplı bir uygulamadır.
Lipomun vücuttan çıkarılması için lokal anestezi yeterlidir. Ayrıca büyük bir kesi açılmasına gerek yoktur. ağ bezesinin boyutuna göre küçük bir kesi açılır. Kesinin küçük olması sayesinde iz kalma riski en aza indirilmiş olur. Kesinin estetik ve gizli bir dikişle kapatılması da görsel açıdan istenmeyen bir sonuçla karşılaşılmasını engeller.
Küçük çaplı bir uygulama olması sayesinde hastayı gündelik yaşamından alıkoymaz. Hasta aynı gün içerisinde işine ve sosyal hayatına dönebilir. Tedavi sonrasında herhangi ek bir uygulamaya ihtiyaç duyulmaz. Yalnızca tedavi sonrası ilk gün su ile temasının engellenmesi gerekmektedir. ! gün sonra ise banyo yapılabilir.
Lipom Kanserleşir Mi?
Knaserleşme riski vardır.Ancak nadirdir. Halk arasında büyüyen lipomların kanserleşeceğine dair bilgiler dolaşmaktadır. Bu tıbbi olarak doğru bir bilgi değildir. Yani büyüyen lipomlar kanserleşir diyemeyiz.
Kanserleşen lipomlar ağrılıdır. Kanserli olsalar bile riskli değildir. Dokunun alınması tedavi için yeterlidir.
Yağ bezesi büyüme eğiliminde olsa da bu her zaman büyüyeceği anlamına gelmez. Büyümesi de kanserleşmesi anlamına gelmez. Lipomlar iyi huylu yapılardır. Kötü huylu ve ağrılı olan cilt altında bulunan dokulara Liposarkom denilmektedir. Kötü huylu olsa da öldürücü değilidir. Dokunun vücuttan çıkarılması yeterlidir.