IDEA Clinic
Hemanjiom ( Damar Beni) Nedir?
Hemanjiom doğumdan itibaren ortaya çıkan iyi huylu damar tümörleridir. Damar beni olarak da adlandırılır. Damar benleri kırmızımsı veya morumsu renkte olan tümörlerdir.Ciltten kabarık ya da yüzeysel hemanjiomlar bulunmaktadır. Bazı lezyonlar ise derin yerleşimli olabilmektedir.
Damar benleri damarların bir araya toplanmasına bağlı olarak oluşur. Hemanjiomlar tekli tekli bulunabileceği gibi vücutta birden fazla da olabilir. Birden fazla olan hemanjiomlar “hemanjiomatozus” olarak adlandırılır.
Neden Olur?
Hemanjiomlar halk arasında doğum lekesi ya da istek lekesi olarak da anılır. Bunun nedeni ise damar benlerinin hamile kadının gebelik esnasında canının çektiği bir şeyi yememesine/yiyememesine bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Elbette bu düşüncenin tıbbi olarak bir geçerliliği bulunmamaktadır.
Hemanjiomların neden oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak erken ve düşük kilolu doğan bebeklerde ve kız bebeklerde %40 daha sık görüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca annenin yaşlı olması, progesteton kullanımı gibi çeşitli faktörlerinde riski arttırdığı tespit edilmiştir. Ek olarak yapılan çalışma ile genetik ilişkilerinde hemanjiom riski üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. [1]
Hemanjiomlar Nasıl Görünür?
Damar benleri yüzeysel, derin veya bir kombinasyon olarak sınıflandırılır. Birkaç milim veya birkaç santimetre kadar büyük olabilirler. Yüzeysel lezyonlar parlak kırmızı, daha derin lezyonlar ise mavimsi bir renk tonuna sahiptir.[2]
Vücudun Neresinde Görülür?
Hemanjiomlar vücutta damar olan her yerde görülebilir. Ancak ciltte ve yüz bölgesinde görülürler. İç organlarda da görülen türleri bulunmaktadır. İç organlardan ise sıklıkla karaciğerde görülürler. Cildinde hemanjiom tespit edilen bir hastanın mutlaka iç organları da görüntülenmelidir.
Damar benleri en sık yüz bölgesinde, çene bölgesinde, dudak çevresinde görülmektedir.
Damar Benleri Riskli Midir?
Hemanjiom iyi huylu damar beni demektir. Yani kanserleşmesi vs gibi riskleri bulunmamaktadır. Ancak görse açıdan ve benin konumuna bağlı olarak bazı sorunları beraberinde getirebilmektedir. Örneğin göz çevresinde bulunan ve büyüme eğiliminde olan bir hemanjiom göze zarar verebilir. Ve görme kaybına neden olabilir. Ya da dudak çevresinde büyüyen bir lezyon yeme bozukluğuna neden olabilir. Boyun bölgesinde bulunan derin yerleşimli bir hemanjiom ise ses tellerine zarar vererek ses kısıklığı gibi sorunlara neden olabilir.
Neden olabileceği sağlık sorunlarının yanı sıra estetik açıdan rahatsız edici bir görünüme neden olabilir.
Hemanjiomlar Büyür Mü?
Evet. Hemanjiomlar büyüme eğilimindedir. Bazı hemanjiomlar ciltte bir leke olarak ortaya çıkıp zamanla ciltten kabarık damar benleri haline gelirler. Bu tür lekeler ilk 3 ayda hızlı bir şekilde büyür. Sonra büyüme hızı yavaşlar ve 1 yaş civarında büyüme durur. Her hemajiom büyümez. Bazıları doğumdan itibaren aynı şekilde kalabilir. Bazı hemanjiomlar 1 yaş civarına kadar büyür sonrasında ise 18 ay sonrasında gerilemee başlar. Bu gerileme 9 yaş civarına kadar devam eder. Bu yaşlara kadar (9) gerilemeyen hemanjiomların ömür boyu kalıcı oldukları düşünülür. Damar benleri her yıl %10’u geriler. Bu hesapla %40’ı dört, %50’si beş, %90’ı dokuz yaşına kadar gerilemektedir. [3]
Gerileyen hemanjiomlar tamamen yok olabilir. Bu durumlarda herhangi bir iz kalmaz.
Hemanjiom Tedavi Edilmeli Midir?
Yukarıda bahsedildiği gibi hemanjiomların 9 yaşına kadar gerileyerek kaybolma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle tedavi süreci başlatılmadan önce hemanjiomların büyüyüp büyümediği mutlaka takip edilmelidir. Hemanjiom bebeklerde görüldüğü için bu takip aileler tarafından titizlikle yapılmalıdır.
Tedavi için aksi bir durum yoksa 9 yaş sonrası beklenebilir. Ancak büyüme eğiliminde olan hemanjiomların konumundan dolayı tedavi edilmesi gerekebilir. Örneğin göz civarında ve büyüme eğiliminde olan hemanjiomlar görme kaybına neden olmaması için tedavi edilmelidir.
Hemanjiom Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hemanjiom için kesin olarak belirlenmiş bir tedavi tekniği yoktur. Bazı uzmanlar ilaçla tedavi uygular, bazıarı lazer tedavisi bazı uzmanlar ise ameliyat tekniğine başvurur. Başvurduğunuz doktor ve hastaneye göre kullanılacak teknikte değişiklik görülebilir.
Ameliyatla Tedavi
Ameliyat tedavisi adından da anlaşılacağı üzere hemanjiomun cerrahi kesi yolu ile vücuttan çıkarılmasıdır. Tedavi edici olmasına karşın avantajlı bit yöntem değildir. Çünkü vücuttan kesilerek çıkarılan hemanjiomun yerinde ameliyat izi kalmaktadır. Bu da hemajiomun neden olduğu estetik kusurun ortadan kalkmaması anlamına gelmektedir. Alternatif tedaviler olması nedeniyle ameliyat tekniği önerilmemektedir.
Lazer Tedavisi
Lazer tedavisi cilt lekelerinin ve benlerin tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Lazerle başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Ancak lazer yalnızca yüzeysel sorunlarda etkili olmaktadır. Bu durum damar benleri içinde geçerlidir. Yüzeysel olan hemanjiomlar lazerle tedavi edilebilir. Ancak ciltten kabarık olanların lazerle tedavisi mümkün değildir.
İlaç Tedavisi
Hemanjiom tedavisinde kullanılan ilaçlar kortizon, propranolol ve aethoxysklerol içeren ilaçlardır.
Propranolol Tedavisi
Kortizon çok fazla yan etkisi olmasından dolayı pek tercih edilmez. Bunun yerine daha çok etken maddesi propranolol olan ilaç kullanılmaktadır.Propranolol tansiyon tedavisinde kullanılan bir etken madde iken hemanjiomlar üzerinde de etkili olduğu tespit edilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır.
Aethoxysklerol (Skleroterapi)
Aethoxysklerol etken maddesi damar genişlemesi yani varis hastalığının
tedavisinde kullanılmaktadır. Hemanjiomda damarlarda ortaya çıkan bir sorun
olmasından dolayı ilaç hemanjiom tedavisinde de kullanılmaktadır. İlaç
sayesinde sorunlu damarlar kalıcı olarak kapatılabilmektedir. Kabarık ve
yüzeysel bütün hemanjiomlara uygulanabilmektedir.
[1] Smith, C. J. F., Friedlander, S. F., Guma, M., Kavanaugh, A., & Chambers, C. D. (2017). Infantile hemangiomas: an updated review on risk factors, pathogenesis, and treatment. Birth defects research, 109(11), 809-815.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5839165/
[2] Chiller, K. G., Passaro, D., & Frieden, I. J. (2002). Hemangiomas of infancy: clinical characteristics, morphologic subtypes, and their relationship to race, ethnicity, and sex. Archives of dermatology, 138(12), 1567-1576. https://jamanetwork.com/journals/jamadermatology/article-abstract/479106
[3] Hasan, H. Y., Hinshaw, J. L., Borman, E. J., Gegios, A., Leverson, G., & Winslow, E. R. (2014). Assessing normal growth of hepatic hemangiomas during long-term follow-up. JAMA surgery, 149(12), 1266-1271. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25321079
Redaksiyon : Sevde KAPU
